باسوادترین و بی‌سوادترین مردمان دنیا در سال 2011
بر اساس آمار جدید سال 2011 میلادی، از هر 100 نفر جمعیت بالای 15 سال دنیا، 82 نفر قادر به خواندن و نوشتن به یکی از زبانهای زنده دنیا هستند و 18 درصد جمعیت دنیا نیز بیسواد محسوب می شوند.
به گزارش دادنا و به نقل از موسسه آمار گیری Gallup، این آمار در میان زنان بیشتر است و 23 درصد زنان رسماً قادر به خواندن و نوشتن نیستند که این آمار در میان مردان به 13 درصد بیسوادی می رسد که علت عمده آن تبعیض آموزشی و وجود تعصبات بازدارنده برای تحصیل زنان در برخی از نقاط جهان مانند آفریقا و خاورمیانه و جنوب آسیا است.
همچنین بیش از دو سوم جمعیت 785 میلیونی بیسوادان جهان در هشت کشور بنگلادش، چین، مصر، اتیوپی، هند، اندونزی، نیجریه و پاکستان زندگی می کنند و دو سوم کسانی هم که بیسواد محسوب می شوند زنان هستند.
45 کشور دنیا دارای آمار بالای 99 درصد باسواد هستند و رسماً جزو باسوادترین کشورهای دنیا محسوب می شوند که از میان آنها می توان به گرجستان، کوبا، ارمنستان، تاجیکستان، روسیه، استرالیا، کشورهای آمریکای شمالی، کره شمالی و جنوبی، کشورهای اسکاندیناوی و انگلیس اشاره کرد.
بیش از سیزده کشور جهان هستند که نیمی از جمعیت آنها بیسواد هستند و نرخ بیسوادی بیش از 50 درصد از جمعیت کشور است. بی سوادترین کشورهای جهان کشورهای آفریقایی مالی، چاد، بورکینافاسو، گینه، نیجر، اتیوپی، سیرالئون، آفریقای مرکزی به اضافه افغانستان هستند.
طبق آمار تنها 13 درصد زنان افغان و 43 درصد مردان سواد خواندن و نوشتن دارند.
ایران نیز با داشتن جایگاه نه‌چندان خوب 120 ام در بین 178 کشور، رتبه چندان مناسبی در این لیست ندارد. حدود 23 درصد جمعیت ایران سواد خواندن و نوشتن ندارند و 77 درصد کل جمعیت باسواد محسوب می شوند. این آمار در میان مردان ایرانی 83.5 درصد و در میان زنان ایرانی 70.4 درصد است. این بدین معناست که حدود 16.5 درصد مردان و 30 درصد زنان بیسواد محسوب می شوند.
گفتنی است در تعریف سنتی سواد، توانایی خواندن و نوشتن است و یا توانایی به‌کاربردن زبان برای خواندن، نوشتن، گوش‌دادن و سخن‌گفتن. ولی در مفهوم نوین این واژه به سطحی از خواندن و نوشتن که برای ارتباط کافی است گفته می‌شود و یا سطحی که یک فرد بتواند مفهوم را بفهمد و انگاره‌ها و اندیشه‌هایش را تا جایی که بتواند در آن جامعه سهیم باشد، در جامعهٔ باسواد بیان کند.
سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو UNESCO) تعریف زیر را در این رابطه ارائه کرده است: «باسوادی توانایی شناخت٬ درک٬ تفسیر٬ ساخت، برقراری ارتباط و محاسبه در استفاده از مواد چاپ شده و نوشته شده مربوط به زمینه‌های گوناگون است. باسوادی زنجیره آموزشی را که توانایی رسیدن به اهداف، توسعه دانش و پتانسیل و شرکت کامل در جامعه‌ای بزرگتر را برای یک فرد فراهم می‌کند، دربر دارد.»
سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو UNESCO) تعریف زیر را در این رابطه ارائه کرده است: «باسوادی توانایی شناخت٬ درک٬ تفسیر٬ ساخت، برقراری ارتباط و محاسبه در استفاده از مواد چاپ شده و نوشته شده مربوط به زمینه‌های گوناگون است. باسوادی زنجیره آموزشی را که توانایی رسیدن به اهداف، توسعه دانش و پتانسیل و شرکت کامل در جامعه‌ای بزرگتر را برای یک فرد فراهم می‌کند، دربر دارد.»
